Δρυς ή βελανιδιά η άμισχος( Q. sessiliflora)

Δρυς ή βελανιδιά η άμισχος( Q. sessiliflora)

Σχηματίζει δάση αμιγή ή ανακατεμένη με άλλες δρυς.Λέγεται κοινώς ροτσόκι ή κελάνι. Το επίσημο όνομα της το οφείλει στην έλλειψη μίσχου(κοινώς κοτσάνι) των καρπών της (βελανίδια) που είαι κολλητοί στα κλαδία της.

Λέγεται και απόδισκος, γιατί οι καρποί και τα άνθη της τα οποιά μεταβάλλοντια σε καρπούς (τα βελανίδια) δεν έχουν κοτσάνια, ενώ τα φύλλα της έχουν και μάλιστα μακρύ κοτσάνι (μίσχο).Ρίχνει τα φύλλα της αργά το χειμώνα.

 

Οι δρυς εκτός απο την αναπαραγωγή τους με σπόρους, πολλαπλασιάζονται και με εκβλαστήματα που πετάγονται απο τις ρίζες και τα χαμηλά τμήματα των κομμένων κορμών που λέγονται Πρέμνα. Αυτά έχουν πολύ γρήγορη ανάπτυξη, πολύ ταχύτερη σχετικά με τα αντίστοιχα δενδρύλλια που προέρχονται απο σπόρους, τα σπερματοβλαστήματα.Μέσα σε 20-30 χρόνια τα πρεμνοβλαστήματα των δρυών δημιουργούν δάσος "ώριμο" για υλοτόμηση.

Στη αρχές του 20ου αιώνα την βελανιδιά την χρησιμοποιούσαν για καυσόξυλα και κάρβουνα. Η ποικιλία της άμισχου βελανιδιάς χρησιμοιείται για την κατασκευή βαρελιών για αποθήκευση κρασιού και κονιάκ.

 

Δέντρο ψηλό με γερές ρίζες και αιωνόβιο, με διάρκεια ζωής έως 200 χρόνια. Οι καρποί της, οι δρυαβάλανοι(βελανίδια), όταν πέσουν στο έδαφος, έχουν γεύση κάστανου και διατηρούν τη βλαστική τους ικανότητα, χρειάζονται όμως πολύ φως για να βλαστήσουν.

Η χλόη που φυτρώνει στον κορμό του δέντρου παίζει προσανατολιστικό ρόλο. Η βελανιδιά βρίσκεται σε πεδινές ή σε ορεινές περιοχές και ανήκει στην οικογένεια των φυγιδών. Υπάρχουν 200 περίπου αυτοφυή είδη αυτής της οικογένειας στο βόρειο ημισφαίριο της Γης.

Η δρυς ήταν το ιερό δέντρο των αρχαίων Ελλήνων. Ήταν αφιερωμένο στο Δία και αποτελούσε σύμβολο δύναμης. Τα κλαδιά του ιερού αυτού δέντρου θρόιζαν στους χρησμούς στο Μαντείο της Δωδώνης.

Σε ώρες ανάγκης οι καρποί της, οι δρυαβάλανοι, χρησίμευαν ακόμη και για τροφή. Τα «κύπελλα» των βελανιδιών της, γεμάτα σε περιεκτικότητα από τανίνη, ήταν για εκατοντάδες χρόνια το απαραίτητο υλικό για την επεξεργασία των δερμάτων.


 

Μέσα στα δάση της βελανιδιάς ζούσαν οι Δρυάδες ή Αμαδρυάδες Νύμφες, που προστάτευαν τα ιερά δέντρα. Οι Δρυάδες Νύμφες χαίρονταν με τη βροχή, έκλαιγαν όταν η βελανιδιά δεν είχε φύλλα και πέθαιναν, όταν το δέντρο κοβόταν. Γι' αυτό και η υλοτόμηση της βελανιδιάς απαγορευόταν με ειδικούς νόμους.Η μυθολογία μας αυτές τις νεράιδες τις ονομάζει Δρυάδες ή Αμαδρυάδες είναι Νύμφες των δασών.
Γεννιούνται μαζί με τις δρυς, από όπου παίρνουν και το όνομά τους (άμα + δρυς), μεγαλώνουν μαζί με τις δρυς και πεθαίνουν μαζί τους, πίστευαν ότι όποιος προστατεύει και περιποιείται τις δρυς κάνει πράξη ιερή και έχει την ευλογία των Νυμφών.
Αντίθετα, όταν κόβεται ή καταστρέφεται ένα δέντρο η Νύμφη του δέντρου πηγαίνει σε ένα άλλο και από εκεί τιμωρεί τον αίτιο της καταστροφής.

Πολλές φορές όμως η Νύμφη προτιμά να γυρίζει μέσα στο δάσος χωρίς να θέλει να κατοικίσει σε άλλο δέντρο και τότε αυτήν την ονομάζανε Δρυάς.
Από την εικασία αυτή γεννήθηκε και η διαχωρισμός ανάμεσα στις Δρυάδες και Αμαδρυάδες.
Οι Δρυάδες είναι περιπλανώμενες Νύμφες, ενώ οι Αμαδρυάδες ζουν μαζί με το δέντρο και αποτελούν την ψυχή του.

 

Καθεμιά τους βέβαια έχει ξύλο βαρύ και σκληρό που δεν σαπίζει εύκολα και προσφέρεται για δοκάρια,  για καΐκια και βάρκες, για βαρέλια  και για πατώματα .

Σήμερα, που τα πολύτιμα βελανίδια της δεν έχουν την αλλοτινή τους αξία, η 'ήμερη βελανιδιά' βρίσκεται 'υπό διωγμό' και υλοτομείται ανελέητα.

 

 Πηγή:https://matergaea.blogspot.com/2007/10/blog-post_15.html

https://neraidokosmos1.wordpress.com/2007/03/22/2-3/